5 najczęstszych zdolności u dzieci z autyzmem

2016-04-20
poprzednia strona

Chcesz otrzymywać informacje o najnowszych artykułach? Zapisz się na newsletter!

Jedną z niezwykłych zagadek związanych z autyzmem jest przeplatanie się deficytów i zdolności. Zauważył to już Leo Kanner, opisując pierwsze dzieci, które otrzymały diagnozę autyzmu. Niektórzy rodzice, zaniepokojeni opóźnieniem w rozwoju mowy, nietypowymi zabawami, obojętnością na sygnały społeczne, dostrzegali jednocześnie zdumiewające kompetencje swoich dzieci w specyficznych zadaniach.

Fotolia_103338896_XS-—-kopia.jpg

Jak opisują John Donvan i Caren Zucker w książce In a Different Key: The Story of Autism, mama jednego z pierwszych małych pacjentów Kannera przekonała się, że jej syn ma szczególne umiejętności, kiedy niepostrzeżenie przewróciła jego puzzle kolorową stroną do dołu. Chłopiec zdawał się nawet tego nie zauważyć. Dopasował wszystkie elementy do siebie, podczas gdy większość dzieci w jego wieku miałaby trudność z ułożeniem ich nawet obrazkiem do góry.

Umiejętności osób z autyzmem, które wyróżniają się na tle ogólnych trudności w funkcjonowaniu, określa się terminem „zdolności wysepkowe”. Przez długi czas w powszechnym przekonaniu panował mit, że wszystkie osoby z autyzmem mają wybitne umiejętności. Do jego rozpowszechnienia szczególnie przyczynił się kultowy film Rain Man. Jest to dalekie od prawdy. Szacuje się, że zdolności wysepkowe występują tylko u 1 na 10 osób z autyzmem.

 

Szczególne zdolności u osób z autyzmem najczęściej dotyczą jednego z pięciu obszarów:

1. Muzyka

Najbardziej powszechny jest talent do gry na pianinie. Wiele osób o wyjątkowych zdolnościach muzycznych potrafi perfekcyjnie wykonać usłyszane wcześniej utwory, czasami już po jednokrotnej prezentacji. Rzadziej talent muzyczny obejmuje również zdolność do komponowania utworów i improwizacji.

Słyszeliście o 13-letnim Reksie Lewis-Clack? Jego Beethoven zagrany w stylu tango rozłożył nas na łopatki :)

Brak wtyczki flash. Pobierz ją tutaj.

 

2. Sztuka

Prawdopodobnie ze względu na największą dostępność (które dziecko nie ma możliwości zabawy kredkami?) najczęściej zauważa się talent do rysunku. Szczególne zdolności artystyczne mogą dotyczyć również malarstwa, rzadziej rzeźby. Prace utalentowanych osób z autyzmem najczęściej zachwycają szczegółowością i precyzyjnym odwzorowaniem zapamiętanego obrazu.

Absolutne mistrzostwo w tym obszarze osiągnął Stephen Wiltshire. Zobaczcie jak namalował panoramę Rzymu!

Brak wtyczki flash. Pobierz ją tutaj.

 

3. Przetwarzanie wzrokowo-przestrzenne

Pod tym określeniem kryją się zdolności związane z tworzeniem skomplikowanych konstrukcji, precyzyjnym mierzeniem dystansów bez użycia narzędzi czy rysowaniem szczegółowych map.

 

4. Działania matematyczne

Do najczęściej spotykanych umiejętności matematycznych należy wykonywanie błyskawicznych obliczeń w pamięci i wymieniania długich ciągów, np. liczb pierwszych.

W tym obszarze najbardziej znaną osobą jest dwudziestokiluletni Daniel Tammet. Sami zobaczcie co potrafi:

Brak wtyczki flash. Pobierz ją tutaj.

 

5. Umiejętności kalendarzowe

Zdolności te są dość podobne do matematycznych, ale ograniczają się do obliczeń wykonywanych na podstawie kalendarza. Należy do nich np. szybkie ustalenie, w jakim dniu tygodnia wypadnie data z odległej przyszłości lub szybkie wyliczenie, ile dni przeżyła osoba na podstawie jej daty urodzenia (zawsze z uwzględnieniem lat przestępnych).

 

Rzadziej spotykane są umiejętności językowe, zdolności związane z rozpoznawaniem obrazów, dźwięków i zapachów, wyjątkowa sprawność fizyczna oraz łatwość nabywania wiedzy w jednej, wąskiej dziedzinie.

Szczególne zdolności zazwyczaj ograniczone są do jednego z wymienionych obszarów, a nawet do konkretnej czynności w tym obszarze. Jak łatwo zauważyć, właściwie każda ze wspomnianych umiejętności wiąże się z bardzo dobrą, choć wąską pamięcią – dla obrazów, konstrukcji, faktów czy procedur. Są też osoby, dla których wybitna pamięć jest sama w sobie szczególną zdolnością.

Podobnie jak zainteresowania, zdolności wysepkowe osób z autyzmem w wielu przypadkach dotyczą struktur, schematów i reguł. To zamiłowanie do regularnych i przewidywalnych systemów wiąże się m.in. z łatwością i skłonnością do korzystania z komputera, którą można wykorzystać, korzystając w trakcie zajęć terapeutycznych z programów typu Autilius Wspólna Uwaga .

reklama_blog_poradnik.jpg

Należy pamiętać, że zdolności wysepkowe nie muszą przybierać formy wybitnego talentu. Często nie odbiegają od poziomu osiągalnego dla osób w typowej populacji, ale są wyjątkowe w kontraście z trudnościami, jakich osoba doświadcza w pozostałych sferach funkcjonowania.

Zdolności wysepkowe pozostają jedną z wielu tajemnic otaczających autyzm, nie wiadomo jeszcze, z czego wynikają i co decyduje o tym, u kogo się pojawią. Zauważone i odpowiednio wspierane, mogą przerodzić się w przydatne dla codziennego życia kompetencje, otwierające możliwość kształcenia się i pracy w danej dziedzinie.

 

Wpisz swój adres e-mail, abyśmy mogli poinformować Cię o nowościach na naszym blogu:

Literatura

Howlin, P., Goode, S., Hutton, J., Rutter, M. (2009). Savant skills in autism: psychometric approaches and parental reports. Philosophical Transactions of the Royal Society of London B: Biological Sciences, 364(1522), 1359-1367.

Treffert, D. A. (2014). Savant syndrome: realities, myths and misconceptions. Journal of autism and developmental disorders, 44(3), 564-571.

 

Jedną z niezwykłych zagadek związanych z autyzmem jest przeplatanie się deficytów i zdolności. Zauważył to już Leo Kanner, opisując pierwsze dzieci, które otrzymały diagnozę autyzmu. Niektórzy rodzice, zaniepokojeni opóźnieniem w rozwoju mowy, nietypowymi zabawami, obojętnością na sygnały społeczne, dostrzegali jednocześnie zdumiewające kompetencje swoich dzieci w specyficznych zadaniach.

savant.jpg