Rozpoznawanie emocji w głosie

2014-05-23
poprzednia strona

Chcesz otrzymywać informacje o najnowszych artykułach? Zapisz się na newsletter!

Pisaliśmy już o tym, że wysoko funkcjonujące nastolatki z autyzmem dobrze radzą sobie z rozpoznawaniem emocji w muzyce. Tym razem proponujemy eksperyment, w którym badano dwa zagadnienia. Pierwsze - identyfikowanie ekspresji mimicznych - jest przedmiotem zainteresowania badaczy od lat. Natomiast drugie, czyli rozpoznawanie emocji w głosie, jest mało znanym obszarem.

Dotychczasowe badania naukowe nie są jednoznaczne w kwestii tego, jak osoby z autyzmem radzą sobie z identyfikowaniem emocji na twarzach. Niektóre z nich sugerują deficyty, podczas gdy w innych osoby z autyzmem wypadają podobnie, jak typowo rozwijający się rówieśnicy. Tłumaczy się to różnym poziomem trudności zadań i umiejętności uczestników. W przypadku oczywistych ekspresji mimicznych badani wykonują zadanie dobrze, jednak im bardziej złożone czy subtelne emocje są przedstawiane, tym bardziej spada poprawność ich odpowiedzi. Przedstawione dzisiaj badanie miało sprawdzić, czy podobną prawidłowość zauważyć można również przy rozpoznawaniu emocji w głosie. Odpowiada też na pytanie, jak wygląda umiejętność integracji słuchowych i wzrokowych informacji o emocjach.

Zdjęcie przedstawiające dwie krzyczące na siebie osoby

W eksperymencie wzięły udział wysoko funkcjonujące dzieci oraz nastolatki z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i dopasowana grupa kontrolna. Uczestnicy słyszeli znaczeniowo neutralne zdania (np. "Nasi sąsiedzi się wyprowadzili" czy "Zamierzam kupić nowy komputer"), wypowiadane tonem o określonym zabarwieniu emocjonalnym: szczęśliwy, zaskoczony, zły lub smutny. Występowały dwa poziomy intensywności - niski i wysoki. Uczestnik słyszał zdanie, a następnie na ekranie przed nim pojawiały się dwa zdjęcia twarzy. Miał za zadanie wybrać, kto to powiedział, przez naciśnięcie odpowiedniego guzika.

Pary twarzy, jakie wyświetlały się przed oczami uczestników, dobrane zostały ze względu na trzy różnice.

Czasami pojawiały się zdjęcia przedstawiające tę samą emocję, ale o różnym natężeniu (np. intensywny gniew oraz mało intensywny gniew):

Zdjęcia twarzy wykorzystanych w eksperymencie

Czasami natężenie było takie samo, ale aktorzy odgrywali emocje o różnej wartości (pozytywna i negatywna, np. mała radość oraz mały smutek):

Zdjęcia twarzy wykorzystanych w eksperymencie

Były też pary, które przedstawiały dwie różne emocje o takim samym natężeniu oraz wartości (np. intensywna emocja negatywna - gniew oraz intensywna emocja negatywna - smutek):

Zdjęcia twarzy wykorzystanych w eksperymencie

Obie grupy trafniej rozpoznawały emocje o wysokiej intensywności. Dokonywały też więcej dobrych wyborów, kiedy wyświetlano twarze z emocjami o różnej wartości (pozytywna/negatywna), niż kiedy wartość była ta sama. Jednak jedynie wśród uczestników z autyzmem połączenie tych dwóch utrudnień - niska intensywność i taka sama wartość -powodowało dodatkowe obniżenie trafności. Czyli wyjątkowo trudne było dla nich różnicowanie między delikatnym gniewem a delikatnym smutkiem, podczas gdy typowo rozwijający się nastolatkowie radzili sobie nawet z takim zestawem.

Autorzy wyciągają wniosek, że osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu są bardziej wrażliwe na spadek intensywności słyszanych i oglądanych emocji. Dopóki ekspresja jest wyraźna, ich wyniki nie odbiegają od typowo rozwijających się rówieśników. Jednak im trudniejsze zadanie, tym większa różnica w poprawności odpowiedzi.

Potwierdza to wytłumaczenie, dlaczego badania dają sprzeczne rezultaty. W tych eksperymentach, gdzie materiał przedstawiany badanym stanowiły wyraźne ekspresje emocji, nie obserwowano różnic między osobami z autyzmem a grupą kontrolną. Wyjaśnia także trudności z odczytywaniem emocji podczas rzeczywistych interakcji społecznych - na co dzień trzeba radzić sobie z subtelnymi, szybko zmieniającymi się emocjami, zarówno w głosie, jak i mimice.

Autilius Wspólna Uwaga

Na podstawie: Grossman, R. B, Tager-Flusberg, H. (2012). "Who said that?" Matching of Low- and high-intensity emotional prosody to facial expressions by adolescents with ASD. Journal of Autism and Developmental Disorders.

W przedstawionym eksperymencie badacze podjęli zagadnienie integracji słuchowych i wzrokowych informacji o emocjach u wysoko funkcjonujących dzieci i nastolatków z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Sprawdzili też, czy przy rozpoznawaniu emocji w głosie występują podobne prawidłowości, jak w badaniach nad rozpoznawaniem ekspresji mimicznych.