Zwierzęta od dawna włączane są w terapię dzieci z autyzmem. Entuzjastycznych relacji o pozytywnych efektach dogoterapiii czy delfinoterapii nie brakuje. Okazuje się, że nie tylko specjalnie wyszkolony zwierzak może pomóc w rozwoju dziecka z autyzmem. Coraz więcej doniesień wskazuje, że również te zwykłe, domowe czworonogi mogą okazać się wartościowymi towarzyszami.
W badaniach zaobserwowano, że w obecności przyjaznego psa dzieci z autyzmem są spokojniejsze i rzadziej wpadają w złość. Chętniej włączają się w zabawę i prezentują więcej pozytywnych emocji. Rodzice podkreślają, że w towarzystwie czworonoga łatwiej jest skłonić dzieci do sprawnego wykonywania codziennych czynności, np. położenia się spać i porannego wstawania.1
Zwierzak w domu ma też pozytywny wpływ na pozostałych członków rodziny. Jego obecność zmniejsza odczuwany przez nich stres i stwarza okazje do wspólnych aktywności, które ułatwiają wchodzenie w kontakt z dzieckiem z autyzmem.2
Dowody na korzystny wpływ zwierząt na funkcjonowanie dzieci z autyzmem nie ograniczają się do subiektywnych obserwacji czy relacji rodziców. Dostępne są też wyniki badań wykorzystujących obiektywne, fizjologiczne wskaźniki stresu i lęku.
Jedno z badań pozwoliło ocenić, jak obecność psa w domu zmienia średni poziom kortyzolu, hormonu związanego ze stresem, u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w wieku 3-14 lat. Kiedy dzieci miały przez cztery tygodnie psa za towarzysza, poziom kortyzolu w ich organizmie był znacząco niższy w porównaniu do miar kontrolnych z dwóch tygodni sprzed przybycia psa oraz po jego odejściu.3
W innym eksperymencie skupiono się na dobroczynnym wpływie zwierzaka na lęk pojawiający się w sytuacjach społecznych. Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu doświadczają większego pobudzenia w kontaktach społecznych niż dzieci rozwijające się typowo. Często skutkuje to wycofaniem, które odbija się negatywnie na relacjach i ogranicza możliwość nabywania umiejętności społecznych. Autorzy badania sprawdzili, jak zmienia się poziom pobudzenia, kiedy do zabawy wprowadzony zostanie zwierzak - tym razem nie pies, a świnka morska. Okazało się, że zabawa w grupie rówieśników ze świnką morską u boku była dla dzieci z autyzmem znacznie mniej stresująca.4
Badania potwierdzają to, co wielbiciele zwierząt obserwują na co dzień – czworonożny przyjaciel to znacznie więcej niż atrakcyjniejsza wersja pluszowego misia. Zwierzak może zmniejszyć stres, uspokoić, zachęcić do zaangażowania w zabawę i wzbudzać pozytywne emocje.
Oczywiście należy wziąć pod uwagę częste u dzieci z autyzmem problemy sensoryczne. Niektóre dzieci mogą źle reagować na odgłosy, zapach czy dotyk sierści zwierzątka. Jeśli jednak nie jest to przeszkodą, warto rozważyć zapewnienie dziecku kontaktu z domowymi zwierzętami.
Na koniec przypominamy historię, która jakiś czas temu obiegła strony internetowe poświęcone autyzmowi: mała dziewczynka z wielkim talentem, czyli Iris Grace, której wiernie towarzyszy kotka Thula. W tym artykule (w języku angielskim) można przeczytać o tym, jak mama Iris długo poszukiwała zwierzaka o odpowiednim usposobieniu i jak zmieniło się ich codzienne życie, kiedy w domu zawitała mała kotka. Poniżej krótki film z bohaterami artykułu:
Literatura
1 Berry, A., Borgi, M., Francia, N., Alleva, E., Cirulli, F. (2013). Use of assistance and therapy dogs for children with autism spectrum disorders: A critical review of the current evidence. The journal of alternative and complementary medicine, 19(2), 73-80.
2 Burrows, K. E., Adams, C. L., Spiers, J. (2008). Sentinels of safety: Service dogs ensure safety and enhance freedom and well-being for families with autistic children. Qualitative Health Research, 18(12), 1642-1649.
3 Viau, R., Arsenault-Lapierre, G., Fecteau, S., Champagne, N., Walker, C. D., Lupien, S. (2010). Effect of service dogs on salivary cortisol secretion in autistic children. Psychoneuroendocrinology, 35(8), 1187-1193.
4 O'Haire, M. E., McKenzie, S. J., Beck, A. M., Slaughter, V. (2015). Animals may act as social buffers: Skin conductance arousal in children with autism spectrum disorder in a social context. Developmental psychobiology, 57(5), 584-595.
Chcesz otrzymywać informacje o nowych artykułach na naszym blogu? Zapisz się na newsletter!
